Μια ψυχολογική προσέγγιση του cat-calling

Περιγραφή: Δύο πινακίδες με διαφορετική κατεύθυνση, εκ των οποίων η μία γράφει τη λέξη “compliment” και η άλλη “sexual harrasment”.

Γράφει ο Ηρακλής

Σε αυτό το άρθρο, το «cat-calling» θα ονομαστεί ως ΣΠΔ ( Σεξουαλική Παρενόχληση του Δρόμου), διότι το «cat-calling» σαν ορολογία και σε σχέση με το τι υποδηλώνει, ακούγεται πολύ κομψό. 

Η ΣΠΔ είναι ένα είδος σεξουαλικής παρενόχλησης που λαμβάνει χώρα συνήθως στους δρόμους, τα «στενοσόκακα» με λεκτικό ή μη τρόπο, σφυρίγματα ή και με χρήση  ακατάλληλων λέξεων. Αναφέρεται κυρίως, όταν ένας άνδρας παρενοχλεί μία γυναίκα. Συγκεκριμένα, στην έρευνα του Ιδρύματος Jean Jaures, που έγινε στα τέλη του 2018, έλαβαν συμμετοχή 6.025 γυναίκες κυρίως από την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι γυναίκες που δέχτηκαν σεξουαλική παρενόχληση (“cat-calling”), -ηλικίας άνω των 25 ετών- αποτελούσαν το 86%  στην Ισπανία, 71% στη Μεγάλη Βρετανία, 67% στην Γερμανία, 66% στη Γαλλία και 41% στην Ιταλία. Γνωρίζοντας πως περίπου 1000 γυναίκες από κάθε χώρα πήραν μέρος σε αυτή την έρευνα και με βάση τις στατιστικές μελέτες, παρατηρούμε μεγάλο αριθμό γυναικών να δέχονται σεξιστικά σχόλια κτλ. 

Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; Πώς οι θύτες έφτασαν σε αυτή την κατάσταση; Πώς βρίσκουν ευχαρίστηση στο να παρενοχλούν; Τι ικανοποιούν με αυτή τη πράξη;

Οι άνθρωποι που καταλήγουν να παρενοχλούν στους δρόμους, μαθαίνουν τον τρόπο αντιγράφοντας συμπεριφορές από κόσμο που προκαλεί το ίδιο φαινόμενο ( π.χ. παρέες, οικογένεια), ενώ πιστεύουν ότι αυτός είναι ο τρόπος, για να κερδίσουν την προσοχή. Επιπροσθέτως, η ανάγκη να παρενοχλήσουν με το cat-calling, τους δίνει την αίσθηση ότι υπερισχύουν από τους δέκτες, με αποτέλεσμα να ικανοποιούνται από τα αρνητικά συναισθήματα των θυμάτων και την άβολη θέση τους. Η ύπαρξη πολλών ατόμων μαζί πυροδοτεί τα σεξουαλικά υπονοούμενα εναντίον του δέκτη (άνω των 2 ατόμων). Έτσι, σε περίπτωση που χρειαστεί να δικαιολογηθούν, να μπορέσουν να υποστηριχτούν από τους «ομοίους» τους. 

Συνήθως παρουσιάζεται παρορμητικότητα κατά την εκτέλεση παρενόχλησης λόγω «δύναμης» του φύλου ή της θέσης τους σε εργασιακό περιβάλλον. Πολλές φορές τα άτομα αυτά αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν τα συναισθήματα που προκαλούν στον δέκτη, με αποτέλεσμα να επαναλαμβάνουν την πράξη αυτή στο άμεσο μέλλον, καθώς και να αδιαφορούν για τα αποτελέσματα που αυτή προκαλεί.

Στην περίπτωση των δεκτών, και μόνη η ιδέα της παρενόχλησης ακούγεται τρομακτική. Η ΣΠΔ μπορεί να προκαλέσει σημαντικές αλλαγές στη σκέψη τους καθώς και στο πώς βλέπουν τον εαυτό τους. Κατά τη διάρκειά της οι δέκτες εμφανίζουν μία ποικιλία αρνητικών συναισθημάτων. Εδώ, αξίζει να αναφερθεί πως η δράση της σεξουαλικής παρενόχλησης εμφανίζει διακυμάνσεις, δηλαδή πόσο έντονη είναι και το πώς την εκλαμβάνεται ο δέκτης. Παρά ταύτα, το άγχος, ο φόβος και η ανασφάλεια έχουν παρατηρηθεί ως πρωταρχικά συναισθήματα και κυρίως κατά τη νύχτα, όταν το άτομο πορεύεται ή βρίσκεται σε κάποιο μέρος μόνο. Έτσι, γίνονται πιο ευπαθή σε τέτοιου είδους καταστάσεις. Επίσης, έχουν καταγραφεί περιπτώσεις ατόμων με εμφάνιση κατάθλιψης, μελαγχολίας καθώς και με πνευματικές διαταραχές. Παρόλα αυτά, οι δέκτες μπορούν να χωριστούν σε δύο βασικές κατηγορίες: Τα «Θύματα» και τους «Επιβιώσαντες». Οι διαφορές τους αφορούν την αντίδρασή τους απέναντι στο παρόν της παρενόχλησης, δηλαδή στο πόσο γρήγορα αντιλαμβάνονται την πρόκλησή της και πώς την χειρίζονται εκείνη τη στιγμή. 

Συμπερασματικά, η ΣΠΔ και γενικώς η ΣΠ είναι ένα θέμα που αφορά όλους εμάς προσωπικά, καθώς και τους κοντινούς μας ανθρώπους. Οι ατάκες, τα υπονοούμενα -που μόνο υπονοούμενα δεν είναι- , τα παρατραβηγμένα σχόλια για την εμφάνιση και οι χυδαίες εκφράσεις είναι κινήσεις που πρέπει να σταματήσουν! Γι’ αυτό χρειάζεται προσωπική βελτίωση και ένας άνθρωπος καθοδηγητής. Πάνω απ’ όλα όμως απαιτείται η πλήρης αυτογνωσία των ατόμων που το προκαλούν, καθώς και η αντίληψή τους για το τι μπορούν να προκαλέσουν στους δέκτες. 

Πηγές:

  •  Fisher, Sophie; Lindner, Danielle; Ferguson, Christopher J. (2017). The Effects of Exposure to Catcalling on Women’s State Self-Objectification and Body Image. Current Psychology
  • https://jeanjaures.org/sites/default/files/redac/commun/productions/2018/enquete_harcelement_0.pdf
  • Tehrani, Noreen (1996). The psychology of harassment. Counselling Psychology Quarterly, 9(2), 101–117.
  • στα αγγλικά survivors: αυτοί δηλαδή που επιβιώνουν
  • Kimberly Fairchild; Laurie A. Rudman (2008). Everyday Stranger Harassment and Women’s Objectification. , 21(3), 338–357.