Πηγή εικόνας: news.gr

Για να ξεφύγουν από τα δεσμά μιας πατριαρχικής κοινωνίας, έγιναν άντρες.  Ένα έθιμο που εντοπίζεται σε μεγάλο μέρος των Βαλκανίων, η παράδοση των «ορκισμένων παρθένων», είναι ακόμα ζωντανό στην Αλβανία. 

Μια γυναίκα παίρνοντας έναν αμετάκλητο όρκο αγαμίας, μπροστά σε δώδεκα άντρες του χωριού ή της φυλής,  μπορούσε να ζει σαν αυτούς.  Ο όρκος αυτός, της επέτρεπε να ντύνεται με ανδρικά ρούχα, να χρησιμοποιεί  αρσενικό όνομα, να φέρει όπλο, να καπνίζει, να πίνει αλκοόλ, να αναλαμβάνει ανδρικές εργασίες και γενικότερα να ενεργεί ως επικεφαλής μιας οικογένειας. Απολάμβανε όλα τα προνόμια που είχε αντίστοιχα ένας άνδρας σε αυτούς τους τομείς ή τουλάχιστον αυτή η εντύπωση κυριαρχούσε. Ο όρκος αυτός είχε ένα τίμημα: Οι «Burrneshat» (μπουρνέσατ), όπως ονομάζονταν, δεν μπορούσαν να παντρευτούν ή να γίνουν μητέρες. Δεν μπορούσαν να μοιραστούν τον υπόλοιπο βίο τους με το αγαπημένο τους πρόσωπο. Και ο όρκος αυτός ήταν αμετάκλητος. Ήταν καταδικασμένες να μιμηθούν τον τρόπο ζωής ενός άνδρα, χωρίς πραγματικά να έχουν ίσα δικαιώματα με αυτόν. 

Αυτή η παράδοση που προήλθε από το «Kanun», ένα σύνολο εθιμικών κανόνων, ήταν χαρακτηριστικό των πατριαρχικών κοινοτήτων που ζούσαν σε απομακρυσμένες ορεινές περιοχές, όπου οι ελευθερίες των γυναικών ήταν εξαιρετικά περιορισμένες, τόσο στη βόρεια Αλβανία όσο και στο Κοσσυφοπέδιο. Η επιλογή μιας γυναίκας να “μεταμορφωθεί” σε άντρα οφείλονταν σε πολλούς και διαφορετικούς λόγους, όπως η ανάγκη να συνεχίζει να υπάρχει ένας αρχηγός στην οικογένεια σε περίπτωση που δεν υπήρχε άνδρας διάδοχος, η αποφυγή ενός ανεπιθύμητου γάμου ή η επιθυμία να αποκτήσει τις ελευθερίες που της άρμοζαν, πράγμα ανέφικτο σε μια καθαρά ανδροκρατούμενη κοινωνία. Όποιος και να ήταν ο λόγος πάντως, γίνεται εμφανής η καταπίεση του γυναικείου φύλου που επικρατούσε μερικές δεκάδες χρόνια πριν στις απομακρυσμένες περιοχές της βόρειας Αλβανίας που οδηγούσε το γυναικείο φύλο στην υιοθέτηση του εθίμου των “ορκισμένων παρθένων”.

Πλέον η παράδοση αυτή έχει εκλείψει και ο αριθμός των “Burrneshat” έχει μειωθεί σημαντικά, καθώς μερικές δεκάδες εναπομείνασες εξακολουθούν να  τηρούν τον όρκο τους.

Ινέσα Κάσο

Στον παρακάτω σύνδεσμο μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα σύντομο ντοκιμαντέρ που περιγράφει την ιστορία του εθίμου: